In mijn praktijk is er nog wel eens onduidelijkheid over het verschil tussen juridisch ouderschap en ouderlijk gezag van de vader. Of een vader alleen juridisch ouder is of ook ouderlijk gezag heeft is afhankelijk van de situatie. Wanneer is het kind geboren? Is het kind geboren ten tijden van een huwelijk? Is het kind geboren ten tijden van een geregistreerd partnerschap? Is het kind geboren ten tijden van samenwonen.
Uitzonderingen daargelaten echter in de basis geldt voor een traditionele relatie van een man en vrouw het volgende:
Voor een kind dat tijdens een huwelijk of geregistreerd partnerschap geboren wordt geldt dat beide zowel de man als de vrouw juridisch ouder zijn en het ouderlijk gezag hebben over het kind. Dit is ten tijde van het huwelijk zo en dit blijft ook zo nadat de ouders gescheiden zijn. Alleen in zeer uitzonderlijke gevallen zal de rechtbank een van de ouders ontslaan uit het ouderlijk gezag.
Voor een kind dat geboren wordt bij ouders die samenwonen ligt dit iets anders. Om juridisch ouder te worden dient de man het kind te erkennen. Echter door alleen te erkennen is er nog geen ouderlijk gezag. Hiervoor dient een gezamenlijk verzoek ingediend te worden bij de rechtbank. Pas als er een aantekening in het gezagsregister is gemaakt heeft de vader het ouderlijk gezag. Deze laatste stap wordt vaak vergeten. Met name op het moment dat ouders uit elkaar gaan kan dit wel eens tot vervelende situaties leiden.
Laat mij eerst eens uitleggen wat de gevolgen zijn van juridisch ouderschap en ouderlijk gezag.
Op het moment dat je juridisch ouder bent ontstaat er het volgende:
- Familierechterlijke banden (o.a. erfgenaam)
- Over en weer een levenslange onderhoudsplicht
- RECHT op omgang en de plicht tot raadpleging
Het ouderlijk gezag houdt het volgende in:
- Het voeren van bewind over het vermogen van een minderjarig kind
- Het vertegenwoordigen van een minderjarige kind in burgerlijke rechtsbelangen
- De plicht en het recht van de ouder het minder jarige kind te verzorgen en op te voeden
- De VERPLICHTING van de ouder om de ontwikkeling en de banden van het kind met de andere ouder te bevorderen.
Even kort door de bocht, als juridisch ouder betaal je kijk en luister geldt echter je hebt geen zeggenschap over het kind. Je kunt niet aan het geld van je kinderen, je mag niet meebeslissen bij medische zaken, je kunt geen paspoort aanvragen. In praktijk wordt dit door moeders wel eens vertaald in dat de vader geen rechten heeft. Dit is alleszins waar. De vader heeft ten alle tijden recht op OMGANG met het kind. Het is zelfs een PLICHT van de moeder om het contact met de vader te bevorderen.
Het niet hebben van het ouderlijk gezag kan voor problemen leiden indien de gezaghebbende ouder komt te overlijden. In dat geval komt het kind niet automatisch bij de juridisch ouder. Hiervoor zal een verzoek ingediend moeten worden bij de rechtbank.
